Nhà khảo cổ khai mộ nhiều nhất Việt Nam

71 tuổi đời, 38 tuổi nghề, ông Đỗ Đình Truật chỉ nhận mình “ là một nhà khảo cổ long dong, không học hàm học vị, kham khổ như con lạc đà đi trên sa mạc, mà chân trời khoa học thì quá mức xa xôi ” .

Ông Truật đo mộ trước khi khai thác .

Ngót hàng trăm ngôi mộ hợp chất, có xác ướp từ Bắc chí Nam được khai thác dưới tay ông, khi thì với tư cách là cán bộ đảm nhiệm, lúc lại là một nhà khảo sát. Kỷ niệm đáng nhớ nhất của ông gắn với ngôi mộ cổ ở Mạo Khê, Quảng Ninh khai thác năm 1966. Như một quả núi đất đồ sộ, mộ được xây gạch hình vòm, chia 3 ngăn, chiều dài 12 m, ngang 3 m. Bên trong có một chậu đồng giống như trống đồng lật ngửa, trang trí hoa văn. Đáng kinh ngạc nhất là pho tượng đồng đen to bằng người thật, vác chùy canh giữ cửa mộ. Tuy nhiên, bức tượng này đã bị thất lạc, không còn được lưu giữ ở Bảo tàng Quảng Ninh nữa .

Cuộc khai quật lớn đầu tiên của Việt Nam chính do ông cùng một vài anh em thực hiện năm 1964, tại di tích Hang Hùm, phố Bình Gia, Lạng Sơn. Họ đã phát hiện những hóa thạch đầu tiên, là di chỉ cổ sinh, có xương răng của giống vượn cổ xưa nhất Đông Nam Á. Tiếp đến, ông phụ trách khai quật khu thành Cổ Loa lần đầu tiên năm 1966-1967, phát hiện nhiều mũi tên, lưỡi cày đồng và một vườn hoa cổ đã giám định được bào tử phấn hoa có niên đại trước công nguyên. Cuộc tìm kiếm lớn thứ 3 mà ông tham dự là tại thành Luy Lâu và đào lên xác người, ngựa, mũi tên, giáo, cùng các đồ binh khí bị đốt cháy.

Ông suôn sẻ được dự cuộc khai thác lớn tiên phong của ngành khảo cổ nước ta tại phía Nam, thực thi năm 1982 – 1984 ở Kiên Giang trên nền một ngôi chùa ẩn giấu những vết tích của văn hóa truyền thống Óc Eo .
Ở tuổi cổ lai hy, có vẻ như ông vẫn chưa chịu ngưng nghỉ. Ông bày tỏ : ” Dưới lòng đất TP Hồ Chí Minh còn chứa đựng cả một kho tàng văn hóa truyền thống mộ táng với gần 500 mộ cổ ; nhiều mộ chưa biết tông tích người nằm bên dưới như ở vườn Tao Đàn, đường Nguyễn Tri Phương. Trong số mộ trên còn rất nhiều điều mà các linh hồn muốn nói, những tư liệu mà các nhà khảo cổ đang trông đợi ” .
( Theo Thanh Niên )

Source: https://sangtaotrongtamtay.vn
Category: Khoa học